Chất bảo quản là một nhóm chất phụ gia có nguồn gốc tự nhiên hoặc nhân tạo, thường được dùng với mục đích kéo dài thời gian bảo quản thực phẩm. Rất nhiều chất bảo quản tự nhiên được dùng làm nguyên liệu nấu ăn hàng ngày và có thể được tìm thấy trong căn bếp gia đình. 

Hành tây

Hành tây là một trong những chất bảo quản tự nhiên phổ biến nhất với các đặc tính chống oxy hóa và chống vi khuẩn. Hành tây vàng được cho là chất bảo quản tự nhiên hiệu quả nhất và các hợp chất polyphenol trong hành tây vàng còn có nhiều lợi ích cho sức khoẻ.

Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Quốc tế về Khoa học và Công nghệ Thực phẩm (the International Journal of Food Science & Technology) cho thấy hành tây còn chứa các chất tổng hợp có khả năng hỗ trợ các vấn đề về sức khoẻ như viêm, các vấn đề tim mạch, bệnh mãn tính và một số bệnh ung thư.

Muối

Muối là một chất bảo quản thực phẩm hiệu quả khác cũng có nguồn gốc tự nhiên. Muối chủ yếu được dùng trong bảo quản thịt và các món ăn mặn.

Muối bảo vệ thực phẩm khỏi lên men, nấm mốc và diệt vi khuẩn qua quá trình thẩm thấu hút nước và làm vỡ tế báo vi khuẩn. Nói cách khác, muối liên kết với nước tại các mô thực phẩm, giúp hút ẩm trong thực phẩm từ đó ức chế vi khuẩn phát triển.

Đường

Tương tự muối, đường cũng là chất bảo quản tự nhiên và được sử dụng như nguyên liệu nấu ăn hàng ngày. Đường cũng có cơ chế thẩm thấu như muối, hút ẩm khỏi thực phẩm và cản trở vi khuẩn phát triển, giúp kéo dài thời gian bảo quản.

Thực phẩm có thể được bảo quản trong xi-rô đường hoặc đường dạng tinh thể. Đường thường được dùng để bảo quản trái cây như táo, mận, đào, lê,… Ngoài việc bảo quản, đường còn được dùng để tăng vị ngọt và cải thiện hương vị của hoa quả.

Giấm

Giấm cũng là chất bảo quản tự nhiên hiệu quả cho trái cây và rau quả, được dùng phổ biến trong các món như dưa leo, đu đủ, củ cải và cà ngâm giấm. Hầu hết các loại giấm đều có khả năng kéo dài thời gian bảo quản thực phẩm.

Giấm được tạo ra từ quá trình lên men dung dịch đường và nước. Axit acetic là thành phần chính trong giấm giúp tiêu diệt các vi khuẩn làm hỏng thức ăn. Một số nhà hàng cũng sử dụng giấm để giữ một vài loại rau và trái cây tươi trong một hoặc hai ngày.

Tinh dầu hương thảo

Tinh dầu chiết xuất từ lá cây hương thảo cũng là một chất bảo quản có nguồn gốc tự nhiên được sử dụng rộng rãi. Trước đó, tinh dầu hương thảo được dùng chủ yếu để tạo hương thơm và gia vị cho các món ăn.

Tinh dầu hương thảo giúp ngăn quá trình oxy hóa của các loại thực phẩm dễ bị hư hỏng. Ngoài ra, nó còn hiệu quả trong việc giữ màu sắc và hương vị của món ăn.